مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

مالیات بر عایدی سرمایه (CGT)

مالیات بر عایدی سرمایه (CGT)، مالیاتی است که بر عایدی حاصل از نقل وانتقال (خریدوفروش) دارایی های سرمایه ای شامل انواع دارایی منقول یا غیرمنقول، مشهود یا نامشهود وضع شود.

مثلاً سود توزیعی سهام و درآمد حاصل از اجاره یک واحد آپارتمان ازجمله درآمدهای جاری سرمایه است که از سرمایه گذاری در بازار سرمایه و املاک طی دوره تملک براساس میزان بازدهی یا قرارداد اولیه به دست می آید؛ حال اگر این دارایی ها به فروش برسد، سود به دست آمده از آنها که برابر تفاوت قیمت فروش و خرید دارایی است، به عنوان عایدی یا زیان سرمایه این دارایی ها تلقی می شود.

مالیات بر عایدی سرمایه یکی از پایه‌های مالیاتی است که از دیرباز (بیش از ۱۰۰ سال) در بسیاری از کشورها اجرایی شده‌است و در سال ۲۰۲۱ در دست‌کم ۱۴۲ کشور مورد استفاده قرار گرفته است و انتظار می‌رود با وضع این مالیات، انگیزه سوداگران برای مبادرت به خریدوفروش دارایی‌ها کاهش یافته و در نتیجه نوسانات قیمتی ناشی از سوداگری کاهش یابد.

فواید مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

1. کنترل سوداگری: افزایش هزینه فعالیت های غیرمولد همچون سفته بازی و سوداگری در بازار املاک، ارز، سکه و... به نحوی که به طور مؤثر مزیت خود را از دست بدهند، یکی از اهداف وضع مالیات بر عایدی سرمایه است. با وضع این مالیات انگیزه سوداگران برای مبادرت به خریدوفروش دارایی ها کاهش می یابد و این بازارها تبدیل به بستری آرام برای تقاضای واقعی خانوارها خواهد شد.

2. کاهش کسری بودجه دولت: سهم قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی در کشورهای مختلف متعلق به درآمدهای حاصل از مالیات بر عایدی سرمایه است.

3. ارتقای عدالت در جامعه: وضع مالیات بر عایدی سرمایه به رعایت عدالت بین کسانی که درآمد حاصل از نیروی کار کسب می کنند و کسانی که عایدی سرمایه دارند کمک می کند.

4. ارتقای کارایی (با توجه به اثر قفل شدگی): مالیات بر عایدی موجب می شود سرمایه ها به سمت تولید واقعی سوق پیدا کند.

دستاوردها:

کاهش فرار مالیاتی افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش کسری بودجه
مالیات ستانی هوشمند بدون دخالت عامل انسانی تسهیل فرآیند کسب و کار کاهش هزینه مالیات ستانی
جلوگیری از قاچاق

دارایی های مشمول و معاف از مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

دارایی های مشمول: املاک با انواع کاربری انواع وسایل نقلیه انواع سکه، طلا و جواهرآلات، انواع ارز

معافیت ها: 

حداکثر تا 4 واحد مسکونی برای هر خانوار
حداکثر تا 4 وسیله نقلیه برای هر خانوار 
معادل 200 گرم طلای 18 عیار برای هر شخص در 5 سال

بازار سرمایه

فروش املاک نوساز
اراضی با کاربری کشاورزی
امکان یکبار دریافت هدیه : حداکثر تا 6.7 میلیارد تومان برای هر شخص در طول عمر (آستانه این معافیت هر ساله افزایش می یابد)
معافیت سالانه تا 500 میلیون تومان درآمد غیر شفاف برای هر شخص حقیقی بالای 18 سال (یعنی یک خانواده 4 نفره می تواند تا 2 میلیارد تومان در سال از معافیت درآمد اتفاقی استفاده نماید.) آستانه این معافیت سالانه نیز افزایش می یابد.

دوره تنفس برای دارایی های خریداری شده از قبل:

مسکن و خودرو تا 4 سال پس از اجرای قانون 
طلا و ارز تا 6 ماه پس از اجرای قانون

ماخذ مالیات:

مالیات بر عایدی حاصل از فروش طلا و ارز، معادل اختلاف قیمت خرید و فروش است ولی عایدی مسکن و خودرو مشمول تعدیل تورمی می شود.

بستر اجرایی طرح مالیات بر سوداگری و سفته بازی، تمامی درآمدهای اشخاص را شناسایی می کند ولی مالیات ستانی منجر به درآمد تاظر به عایدی سرمایه و درآمد غیر شفاف است. همچنین این بستر اجرایی با ابجاد شفافیت اقتصادی موجب تقویت حکمرانی ریال می شود.